بدلیل حضور آهک فعال در خاکهای آهکی، زیادی بی کربنات در آبهای آبیاری، کمی مواد آلی مصرف غیر صحیح (پخش سطحی) کود در ســایه انداز درختان و با عنایت به کمی تحرک اکثر کودهای مصرفی علی الخصوص کودهای فسفاته و سولفاته و عدم رعایت مصرف صحیح بهینه کود و آب، درختان میوه در کشور عمدتاً دچار عدم تغذیه صحیح هستند. به همین دلیل بیان روش صحیح کوددهی در باغ های میوه اولویت خاصی یافته است. یکی از بهترین و ساده ترین روشهای صحیح کوددهی اعمال روش چالکود است.
محاسن چالکود را میتوان بشرح ذیل بیان نمود :
1- گیاه نیز همانند انسان، موجود زنده حساس و آگاهی است. چــطور در محدوده اطاقی که انسان زندگی می نماید اگر غذای گرمی وارد شود. از طریق بوی غذا انسان متوجه شده و برای تأمین نیاز غذایی خود به آن سمت حرکت می نماید، گیاه نیز تقریباً همین احساس را داشته و اگر در محلی غذای خوب آماده ای در اختیار درخت بگذارند به آن جهت ریشه دهی خواهد داشت تا نیاز آبی و غذایی خود را تأمین نماید.
2- در چالکود بدلیل مصرف کودهای آلی، کودهای سولفاته و گوگرد محیط، اسیدی می باشد، تحت چنین شرایطی حضور یونهای بی کربنات فراوان در آب آبیاری به لحاظ ترشح فراوان یون هیدروژن در محیط چالکود، مسئله ساز نبوده، به عبارت دیگر با اسیدی کردن محیط غذای درخت، جذب مواد غذایی با سهولت بیشتری انجام می گیرد.
3- بدلیل کمی مواد آلی و زیادی کربنات کلسیم، خاکهای زیر کشت باغ ها از نفوذ پذیری کمی برخودار بوده و ریشه دوانی درختان فعال نمی باشد. با اسیدی کردن چالکود در فاصله متناسب از طوقه درخت میوه، نفوذ ریشه های فعال با سرعت بیشتری انجام گرفته و غذا با سهولت بیشتری در اختیار گیاه قرار می گیرد.
4- در روش چالکود بدلیل تهویه مطلوب، ریشه ها از رشد بهتری برخوردار بوده و رنگ ریشه های فعال سفید و خوشرنگ و با تراکم فراوان خواهد بود.
5- در روش چالکود دیگر نیازی به پابیل درختان میوه که هزینه بری فراوانی داشته و گاهی در اثر بی مبالاتی و نبود دقت کارگران ریشه های فعال درختان شدیداً آسیب پذیر میگردد، و از نظر اقتصادی نیز این روش به صلاح و خیر باغدار است. باغدار برای هر چند سال یکبار با احداث دو الی چهار چالکود در سالهای بعد نیازی به پای بیل خاک نخواهد داشت.
6- راندمان و کارآیی مصرف کود در روش چالکود به مراتب بیشتر از روش پخش سطحی می باشد. چون ریشه ها مستقیماً غذای مطلوب خود را تأمین می کنند لذا غذای سالم برای چند سالی بدون زحمت در اختیار درخت خواهد بود.
چگونگی اجرای روش چالکود در باغ های میوه :
1- محل حفر چاله : در ابتدا بایستی چاله هایی در نزدیکی تنه درختان حفر شود. این چاله ها در ــــ قسمت انتهای سایه انداز درختان حفر شود. علت حفر چاله ها در قسمت انتهایی سایه انداز درخت آن است که بیشتر ریشه های جوان و فعال در این منطقه قرار میگیرند. توانایی ریشه های جوان و فعال در جذب آب و عناصر غذایی بیش از ریشه های اصلی و قطور درختان می باشد.
در ضمن حفر چاله در چنین مناطقی به ریشه های اصلی و قطور درختان صدمه نمی رساند. محل چاله باید در جایی باشد که آب آبیاری حتماً به طریقی آن را خیس کند.
2- تعداد چاله : در صورتی که تعداد چاله کم باشد تماس ریشه درختان با مناطق اصلاح شده خاک کم بوده و اثر بخشی روش کامل نیست. افزایش تعداد چاله نیز هزینه بر و پر خرج خواهد بود. در مجموع برای درختان میوه بیش از 10 سال دو تا چهار چاله برای هر درخت توصیه می شود. در باغ های پر تراکم تعداد، به یک چاله بین هر درخت محدود می گردد.
3- قطر و عمق چاله : در باغ ها حفر چاله ها با وسایل معمولی چون بیل و کلنگ انجام می شود. در چنین حالتی قطر چاله ها بین 30 تا 50 سانتی متر خواهد شد. در صورتی که از مته پشت تراکتوری استفاده شود. قطـــر چاله حدود 35 سانتی متر خواهد بود. عمق چاله بستگی به عمق پراکنش ریشه های درخت دارد. در عمل معمولاً عمق 40 تا 50 سانتی متری مناسب می باشد.
4- چگونگی پر کردن چاله ها : خاک خارج شده از چاله ها را بصورت یکنواخت در فاصله بین ردیفهای درختان پخش و از باز گرداندن دوباره آن به داخل چاله خودداری کنید. چاله ها را با مخلوطی از ماده آلی (کود دامی یا خاک برگ یا کمپوست) و کود شیمیایی مناسب پر کنید. هنگامی که برای اولین بار چاله را پر می کنید. بهتر است ابتدا کود دامی مورد نیاز برای پر کردن چاله را با کودهای شیمیایی به خوبی مخلوط نموده و سپس درون چاله بریزید با لگد کردن کود در داخل چاله تا حدی آن را بفشارید و در صورت نشست مجدداً کود دامی بیفزایید تا هم سطح خاک شود. راجع به نوع و مقدار مصرف کودهای شیمیایی با متخصصین تغذیه گیاه مشورت نمایید.کلمات کلیدی: