(Nitrogen)ازت

نقش ازت بیشتر مشارکت در ساختار ارگانهای رویشی مثل برگ و شاخسارها است تا تشکیل میوه. مصرف بالای آن بیشتر باعث تحریک رشد رویشی و سبزینگی است تا رشد و نمو ریشه وتشکیل میوه. فرم آمونیومی ازت خصوصاً ویژگی رویشی را در گیاه القا می نماید.

علایم کمبود ازت

بوته های دچار کمبود ازت دارای اندازه کوچک با برگ های آوچک هستند . رنگ پریدگی برگ از مشخصه های ظاهری کمبود ازت است . ازت عنصر پرتحرکی است که علایم کمبود آن به صورت رنگ پریدگی و زردبرگی عمومی در سطح برگ های پائین بوته مشخص می گردد. در صورت شدت کمبود.کل گیاه رنگ پریده می گردد و برگهای جوانتر رشدشان متوقف میشود. میوه هاکوتاه قد شده،در برخی ارقام حساس خاردار و باریک و نازک و به رنگ سبز روشن می گرایند. بعضی مواقع میوه خاردار شده و نوک آن باریک و تیز می شود.

مسمومیت ازت

سمیت نیتروژن با علایمی مانند ساقه های ضخیم وکلفت، رنگ سیر و تیره برگها که بعضاً پیچیده نیز می گردند تظاهر میکند. دراین حالت فاصله میانگره ها کوتاه می شود و پیچک های اطراف بندها بسیار فراوان می شوند . شاخه های فرعی کوتاه می شوند و غالبیت انتهایی شدت می یابد وگل ها و میوه ها کم می شوند . در حالت شدید رشد متوقف می شود . برگ ها پائینی و سطحی حالت پیچیده گرفته و به آهستگی خزان می آنند . در این حالت نقاط شفاف بین رگبرگ ها ظاهر می شوند آه بعداً زرد شده و قهوه ای می گردند . بطوریکه حاشیه و میان برگ حالت سوختگی پیدا می آنند و کل بوته از بین می رود . نیترات آمونیوم یا اوره در نسب ت های کم و غلظت های تعیین شده همراه با عدم برنامه ریزی به طور مؤثری منجر به تشکیل بوته هایی ضعیف همراه با توقف رشد می گردد. اگر چه مصرف بی حد ازت باعث سوختگی شدید گیاه می شود. اولین علایم مسمومیت آمونیوم در محیط شامل ظهور لکه های نقطه ای زردرنگ یا بی رنگ بر روی سطح برگ هاست که متعاقباً گسترش یافته به طوریکه ممکن است سطح کل برگ را بپوشاند به جز در محل رگبرگ های که سبز باقی می ماند.

در اغلب حالات مسمومیت ازت قابل برطرف کردن است . آبیاری سنگین و کنترل محیط بشکل مناسب می تواند باعث بازیابی بوته ها شود . غلظت مطلوب ازت در خیار گلخانه ای مابین 5 تا 6 درصد. درصد ازت نیتراتی در وزن خشک ) در برگهای سوم از نوک انتهایی5 / 0 تا 5/1برمبنای وزن خشک (یا  سطح برگ حداقل 10 سانتی متر) بوته های خیار می باشد.

علایم کمبود در بوته ه ایی که غلظت ا زت در آنها کمتر از 2 تا 3 درصد بر مبنای وزن خشک در برگها باشد تظاهر می کند.

روش برطرف کردن کمبود ازت

توصیه برای مصرف ازت بیشتر بر اساس میزان ازت و مواد آلی خاک است .یکی از راههای برطرف کردن کمبود ازت در شرایطی که هوا سرد باشد و نتوان از طریق ریشه ها بوته ها را تغذیه نمود . محلول پاشی است . محلول پاشی اوره با غلظت 2 تا 5 در هزار بر روی برگ ها مناسب می باشد. برای جلوگیری از سوختگی می بایستی محلول پاشی بدور از نور آفتاب و یا در زمان ابری بودن هوا صورت گیرد و یا در مشاهده بروز سوختگی شستشو سطح برگ با آب فورا لازم می باشد.

بهترین راه حل، یافتن علت کمبود ازت است و در مرحله بعد استفاده از کودهای ازته به صورت مستمر و بر اساس سیستم تولید و مدیریت کشت می باشد.

 (Phosphorus) فسفر

اگر چه فسفر در مقادیرکمتر از ازت مورد استفاده قرار می گیرد . اما حضور آن در تمام طول دوره کشت ضروری است . البته حضور فسفر برای رشد اولیه ریشه ها بسیار ضروری است خصوصاً درشرایط دمایی پائین (کشت پاییزه ) تأثیر شگرفی بر رشد رویشی ریشه ها و تولید میوه در طی فصل کشت دارد.

برخلاف ازت، فسفر خیلی خوب در خاک ذخیره می شود و بسیاردر خاک کم تحرک می باشد .

مشاهده شده است در محیط های غیر خاک نظیر پیت به راحتی قابل شستشو است به همین علت در کشتهای غیرخاکی تغذیه با فسفر جزء ثابت فرمول غذایی است.

کمبود فسفر

کمبود معمولاً جز توقف رشد علائم دیگری ندارد . اما در حالت خیلی شدید رشد گیاه کاملاً متوقف شده و برگ های جوان کوچک، خشبی و به رنگ سبز تیره متمایل به خاکستری درآمده وبرگهای پیرزرد رنگ میگردند . در حالت خیلی نادر برگها کم شده ، پیچیده و به رنگ قهوه ای در می آیند.

مسمومیت فسفر

سمیت فسفر بر روی بوته های خیارخیلی نادر است غلظت مطلوب فسفر در برگ خیارگلخانه ای معمولاً فسفر /6 0 تا 3 /1درصد بر حسب وزن خشک برگهای وسط شاخسار اصلی است یشتر در برگهای جوانتر یافت می شود اما برگهای سوم از نوک انتهایی بوته خیار با حداقل سطح10 سانتی متر بهترین حالت نمونه برداری است . کمبود فسفر در غلظتهای پائین تر از 3/0یا 2/0 درصدمشاهده می گردد.

روش برطرف کردن کمبود فسفر

بهترین راه برای رفع کمبود فسفر مصرف کودهای فسفره در خاک است (به طور مثال سوپرفسفات تریپل به میزان 20 گرم د ر مترمربع یا در آب آبیاری با غلظت 30 تا 35 میلی گرم در لیتر از منبع مونوپتاسیم فسفات  (KHPO₄است . اغلب توصیه می شود قبل از کاشت نسبت به تامین فسفر خاک اقدام شود چون کارایی و اثر بخشی فسفر در مراحل اولیه رشد بوته مهم می باشد

(Potassium ) پتاسیم

پتاسیم در گیاه پرتحرک است و در غلظتهای بالا مورد نیاز ا ست . با رشد و کیفیت میوه ارتباط دارد .نقش آن بسیار حیاتی بوده و بار مثبت دارد . که باعث تعدیل و بالانس اسیدهای ارگانیک در محیط داخلی سلول و دیگر آنیونهای با بار منفی مانند سولفات، کلراید و نیترات می شود . پتاسیم همچنین فعال کننده چندین آنزیم و آنترل آننده مکانیسم تعرق از طریق اثر بر روی سلولهای روزنه در سطح برگهاست. تأثیر منابع پتاسیم از طریق اثر بر روی سلولهای روزنه در سطح برگ ها است . تأثیر منابع پتاسیم بستگی به برهمکنش باعناصر دیگر دارد . بطور آلی ازت و فسفر اثر آنتاگونیسمی با پتاسیم دارند. همچنین کلسیم با شدت کمتری اما منیزیم نیز جذب پتاسیم را تحت تأثیر قرار می دهند . اما مشاهده شده است که کمبود شدید کلسیم، سبب آمبود پتاسیم هم می شود . آمونیوم نیز باعث کاهش جذب پتاسیم می گردد. کمبود پتاسیم القاء کننده کمبود آهن است.

کمبود پتاسیم

کمبود پتاسیم ابتدا در برگ های پیر ظاهر می شود واز قسمت پائینی شروع شده و به قسمتهای بالا کشیده می شود . در حالت عمومی رشد متوقف می گردد، میانگره ها کوتاه شده و برگ ها کوچک می مانندو حالت کلروز اول در برگ پائینی در قسمت حاشیه برگ ها ظاهر م ی شود که به سمت پائین می پیچند، سپس کلروز به سمت رگبرگ های میانی پیشرفت می کند و قسمت های حاشیه نکروزه و قهوه ای می شود اما برای مدتی رگبرگها سبز باقی می ماند.

میوه ها نوک کشیده و در قسمت دم میوه تکامل نیافته باقی می ماند . کمبود پتاسیم در کشت خاکی کمتر مشاهده می شود (به استثناء خاکهای شنی ). اما در کشتهای غیرخاکی وقتی منبع پتاسیم حذف شود به سرعت ظاهر می شود.

سمیت پتاسیم به ندرت به صورت مشکل ظهور می کند مگر اینکه سبب ایجاد کمبود سایر عناصر غذایی مانند کلسیم، منیزیم و آهن شود.

غلظت مطلوب پتاسیم در بافت گیاه حدود 4 درصد بر حسب وزن خشک در برگهای کاملاً بالغ می باشد اما غلظت پتاسیم در برگ بسیار بالاتر است حدود 8 تا 15 درصد می باشد . بنابراین بهتر است در زمان نمونه برداری قسمت دمبرگ از برگ حذف شود.

علائم کمبود پتاسیم و افت عملکرد وقتی غلظت کمتر از 5/13درصد باشد قابل انتظار می باشد و یا به عبارتی 3000 میلی گرم در کیلوگرم در شیره آوندها.

روش برطرف کردن کمبود پتاسیم

بهترین و مطمئن ترین راه جلوگیری از کمبود پتاسیم . تأمین منابع کافی پتاسیم در خاک در هنگام کاشت می باشد( روش آزمون خاک). به طور مثال مصرف پتاسیم به میزان 80 گرم در مترمربع یا از طریق آب آبیاری به صورت تزریق در سیستم آبیاری .( به طور مثال مصرف 300 تا 500 میلی گرم در لیترنیترات پتاسیم ((KNO 3 بطور کلی در درمان کمبود موثر است.