سوسک سر شاخه خوار                                          Hylesinus  vestitus  Fuchs

علائم خسارت این آفت شامل وجود سر شاخه های کم برگ یا عاری از برگ و خوشه میباشد که نهایتأ می تواند به خشکی کامل آنها منجر شود . در صورتی که سر شاخه خشک از قسمت نوک آن تا قسمتی که سبز باقیمانده به دقت مورد بازدید قرار گیرد ، میتوان جوانه هایی را پیدا کرد که روی آنها سوراخی وجود دارد که در واقع  محل ورود آفت به شاخه است . مخصوصأ در درخت های ابتدای ردیف های باغ می توان سر شاخه هایی که در نوک و یا اطراف دارای جوانه باز نشده و دارای سوراخ است پیدا کرد . اگر با قیچی یا چاقو شاخه از محل همین سوراخ نصف شود سوسک ریز برنگ زرد خرمایی و یا لارو ریز آن در درون شاخه زندگی می کند قابل مشاهده است .      

عوامل تشدید خسارت سوسک سر شاخه خوار

    این سوسک برای ادامه زندگی خود در فصل پاییز نیاز به شاخه های نیمه خشک که شیره نباتی در آن جریان نداشته باشد ، دارد و باغدا ر با ریختن شاخه های هرس ( پرتال ) شده در باغ نیازآفت به محل زمستان گذرانی را تامین می کند. بنا براین سوسک های سر شاخه خوار درچوبهای نیمه خشک و ریخته شده در کف باغ و یا در کنار کرتها زمستان را گذرانده و در بهار به سراغ درختان آمده ، جوانه های بین برگ و سرشاخه را سوراخ کرده و چند سانتیمتری از داخل شاخه را نیز می خورند . این سر شاخه ها  کم کم خشک و بی رنگ و بدون محصول شده و بدین واسطه جلوی رشد و باردهی درخت گرفته می شود .

مبارزه با سوسک سر شاخه خوار پسته

مبارزه با این آفت که باغداران آنرا اصطلاحأ « سوسکو » می نامند بسیارآسان است و بعد از گذشته یکسال نتایج آن به خوبی قابل مشاهده است . مهمترین کار آن است که در تابستان از ابتدای باغ شروع  به پیدا کردن سر شاخه های خشکیده و یا کم رشد ( کم زور) کرده و بوسیله قیچی هرس ، آنها را بریده و همگی آنها را در گونیها یی ریخته و به بیرون از مزرعه انتقال داد و هر چه زودتر آنها را سوزاند زیرا اغلب آنها به این آفت آلوده هستند .

توصیه  دیگر به آن  دسته از باغدارانی است که در نزدیکی محل باغ سکونت دارند است ، چون     نگهداری چوبهای حاصل از هرس برای مصارف خانگی ( هیزم وغیره ) محل بسیار مناسبی برای این    آفت است بنـابراین بایـد بطور جدی ازنگهـداری چوب پسته در منـازل خود داری کرده و یا آنها را نیمسوزکرد.

اگر بعلت موقعیت باغ و یا شدّت خسارت نیاز به مبارزه شیمیایی( سمپاشی )بود از فرمول زیر میتوان برای سمپاشی استفاده کرد:

(آندوسولفان 2.5 لیتر + نفت سفید  10 تا 15 لیتر + صابون مایع 2.5 لیتر ) در هزار لیتر آب

 

 

سوسک ریشه پسته                     Capnodis cariosa hauseri Obenberger   

    اگر بدون هیچ دلیل ظاهری درختان باغ در حال زوال و خشکی هستند و روی شاخ و برگها علائمی از آفت یا بیماری دیده نمی شود ، به احتمال زیاد علت آن را باید در ریشه های درخت پیدا کرد . در این مؤقعیت باید خاک اطراف درخت را از یک سمت کنار زده ، دقت شود آیا پوست تنه درخت در قسمتی که زیر خاک قرار می گیرد سست و تیره رنگ شده است یا خیر ، اگر پوست این قسمت و قسمتهایی پایین تر براحت کنده شده و یا از آن شیره قهوه ای رنگی خارج شده درخت به گموز مبتلا است ، در غیر اینصورت باید از ریشه های آن نمونه برداری و به آزمایشگاه بررسی آفت برده شود تا معیین شود آیا خسارت لارو سوسک ریشه در آن وجود دارد یا خیر .

    مناطق انتشار این سوسکها را در کرمان ، فارس ، قزوین و دامغان گزارش شده است . در استان کرمان در پسته کاریهای مناطق رفسنجان ، سیرجان و جبالبارز مشاهده شده است . آلودگی درختان به لاروهای این سوسک باعث ضعف روزافزون و نهایتأ مرگ درختان می شود . 

مبارزه

    بهتر آن است که با رسیدگی بیشتر و مداوم درختان باغ را شاداب و قوی نگاه داشت ، اقداماتی مثل شخم خاک اطراف درختان ، کود دهی لااقل هر دو سال یکبار و نیز و هرس هر ساله باعث رونق درختان شده و آفاتی از این قبیل که جزء آفات ثانویه محسوب می شوند قادر به حمله به درختان شاداب نبوده به سراغ چنین باغهایی نمی آیند .اگر بدلایلی درختان باغ به سوسک ریشه پسته آلوده شد می توان به طریق زیر برعلیه آن مبارزه کرد :

مخلوط 6 در هزار آندوسولفان در آب به دور طوقه ( جایی که تنه درخت در خاک قرار می گیرد ) ، پاشیده شود ، زمان این سمپاشی در بهار می باشد .

زنبور مغزخوار سیاه          Eurytoma Plotnikovi Nikolskaya        

    این آفت در پسته کاریهای استان کرمان خسارت اقتصادی نمی زند و اهمییت ندارد اما در اصفهان ، قزوین و سمنان در سالهای گذشته خسارت قابل توجهی داشته است . نحوه عمل این زنبور بدین شکل است که زنبور ماده تخم خود را زیر پوست سبز دانه پسته گذاشته و سپس لاروی که از این تخم خارج می شود تمام سال در آن مانده و باعث خشک و چروکیده شدن پسته می شود .

    پسته هایی که در آنها آفت وجود دارد در کف باغ ریخته و سال بعد همزمان با تشکیل میوه های جدید ، زنبورهای جوان از آنها خارج شده ، به سراغ دانه های جوان رفته و بر روی آنها تخمگذاری می کند . بنابراین آفت مذکور هر سال یک نسل از زندگی خود را کامل می کند . 

مبارزه با زنبور مغزخوار سیاه پسته

    روشی که تا کنون برای دفع این آفت توصیه می شود و بسیار نتیجه بخش و عملی است جمع آوری و سوزاندن پسته های ریخته در کف باغ یا خشکیده بر روی درخت است ، این عمل را باید در پائیز پس از برداشت محصول انجام داد . چون با انجام این روش منابع آلودگی سال بعد از بین برده شده و بنابراین تأثیر آن قطعی خواهد بود . در حالیکه روش کنترل شیمیایی تأثیری بر آفت ندارد زیرا دوره لاروی در داخل میوه پسته طی شده و سم نیز امکان رسیدن به آفت را ندارد .

 

زنبور مغزخوار طلایی پسته Megastigmus Pistacise Walker              

این آفت نیز همانند مورد قبلی در پسته کاریهای استان کرمان بندرت دیده می شود اما در مناطق قزوین ، اردکان ، خراسان ، ورامین و ساوه انتشار دارد . نحوه زندگی آن همانند آفت قبلی است با این تفاوت که در هر دانه ممکن است بیش از یک تخم بگذارد و چون رشد سریعتری دارد قادر است در طی یک سال دو نسل را بوجود آورد .

    به منظور مقابله با خسارت این آفت بایستی همانند زنبور مغزخوار سیاه پسته ، میوه های ریخته در باغ و آنهایی را که روی درخت باقیمانده است جمع آوری کرده و سوزانده . امروزه در کالیفرنیای آمریکا نیز که پسته کاریهای وسیعی وجود دارد از تله های زرد چسبنده خاصی برای رد یابی این آفت در باغ استفاده می شود و تنها راه کنترل بکار رفته نیز موارد گفته شده در بالا می باشد .

سن های زیان آور پسته

سن ها معمولأ بر روی گیاهان علفی و درختچه ها زندگی می کنند و بعضی از آنها در صورت دست زدن بوی نا مطبوعی از خود پخش می کنند . سن ها گهگاه در اثر از بین رفتن زیستگاه های آنها یا افزایش بیش از حد جمعیت آنها به سراغ باغهای پسته می آیند . این حشرات می توانند باعث خشک شدن میوه های در حال مغز گرفتن شده و از چنین پسته هایی قطره شفافی خارج می شود که محل تغذیه سن را نشان می دهد . در مراحل پیشرفته ، تغذیه سن ها باعث لکه فرو رفته و قهوه ای رنگ در مغزها می شود . سن ها دارای خرطوم تیزی هستند که آنرا برای مکیدن مغز پسته بکار می برند اما قبل از آن بزاق خود را به دانه پسته وارد کرده ، قسمتی از مغز را حل کرده و سپس آنرا می مکند که باعث بدمزه شدن آنها نیز می شود .

چهار گونه سن در روی پسته گزارش شده است ؛ سن سبز با لکه سفید ، سن سبز یکدست ، سن قهوه ای و سن قرمز . همه این سن ها علاوه بر تغذیه از مغز پسته می توانند بیماری ماسوی پسته رانیز منتقل کنند . ( در مورد ماسوی پسته در قسمت بیماریها توضیح خواهم داد )

•1.               سن های سبز با لکه سفید در انتهای سپرچه Brachynema germari                           

•2.               سن های سبز یکدستAcrosternum millieri                                                        

•3.               سن قهوه ای پسته Apodiphus amygdale                                                              

•4.               سن قرمز پسته Lygaeus panderus                                                                              سن و نحوه خسارت آن روی خوشه های پسته

مبارزه با سن های زیان آور

    سن ها آفت اصلی پسته نبوده و اغلب اهمیتی به اندازه آفات اولیه مانند پسیل ، زنجره و غیره ندارد ، در طبیعت بکر که سمپاشی وجود ندارد تعداد این سن ها بوسیله دشمنان طبیعی که دارند در حد تعادل تغییر می یابد اما در باغهای تحت فشار شمپاشی ، سموم دفع آفات باعث حذف دشمنان طبیعی سن ها می شود .

در باغهای پسته در موقع حمله سن ها باید اقداماتی را انجام داد :

•1.                 اول اینکه در هنگام هجوم سن ها ، علفهای هرز اطراف و داخل باغ را نباید از بین برد زیرا باعث حمله سن ها به درختان می شود .

•2.                 دوم اینکه اگر جمعیت سن ها به حد خسارت رسید با نظر کارشناس آفات می توان با یکی از سموم زیر سمپاشی کرد :

·       فنتیون ( لبایسید ) به نسبت 1 تا 1.5 در هزار

·       فنیتروتیون ( سومیتیون ) به نسبت 1.5 تا 2 در هزار

دشمنان طبیعی سن ها

    تا کنون زنبورهای پارازیتوئید تخم به نامهای .Ooencyrtus spp و چند گونه متعلق به جنس Trissolcus از تخم گونه های متعلق به جنس Brachynema و Acrosternum جمع آوری شده است .

آفات کنه ای پسته

    کنه ها بند پایانی بسیار ریزند که با چشم غیر مسلح نمی توان آنها را دید اما خسارت نمونه های آفت آنها قابل مشاهده است ، از انواع مختلف کنه ها عده ای از گیاهان تغذیه می کنند ، عده ای دیگر نیز همانند عنکبوتها شکارچی حشرات می باشند و تعداد محدودی انگل انسان و دام هستند .

1- کنه گالزای پسته Eroiphyes pistaciae گال همان بد شکلی اندام گیاه بر اثر تغذیه آفت را گویند و این قسم از کنه ها باعث بد شکلی   شدید برگها ، خوشه ها و حتی سرشاخه های درختان شده و از محصول دهی آنها کم می کنند .

2-   کنه معمولی پستهTenupalpus granati  نوزادان این کنه ها با تغذیه از دم خوشه و دمبرگها باعث سیاه شدن و ریختن برخی میوه ها می شوند و اگر جمعیت آنها زیاد شود باعث ریختن برگها نیز می شوند .

مبارزه با کنه های پسته

    برای مبارزه با کنه های گالزا در زمانیکه بیش از نصف گلهای ماده پسته باز شده باشد و برای کنه معمولی پسته در مرداد و شهریور می توان با یکی از سموم زیر سمپاشی انجام داد :

·       گوگرد و تابل به نسبت 2 تا 3 در هزار

·       نئورون به نسبت 2 در هزار

آفات انباری پسته

پسته برداشت شده و قرار داده شده در انبار هنوز از گزند آفات در امان نیست که از آن جمله آفاتی همانند شب پره های زیان آور انباری شپشه ها و موشها از اهمیت بسیاری برخوردارند توجه داشته باشید مسئله آلودگی به افلاتوکسین نیز که از بیماریهای پسته است اغلب قبل از ورود پسته به انبار رخ می دهد ولی شرایط مساعد مثل وجود رطوبت بالا در انبار و یا در پسته های انبار شده می تواند باعث ایجاد و یا تشدید آلودگی شود ، مهمترین آفت انباری پسته شب پره هندی است که در زیر به شرح آن پرداخته شده است .

شب پره هندی

خسارت این آفت مربوط به لارو آن است که از مغز پسته خورده و در عوض توده تار و فضولات را در درون پسته ها به جا می گذارد . خسارت شب پره هندی بصورت مخفی و دور از چشم صاحبان انبار صورت می گیرد و معمولأ زمانی متوجه آن می شوند که بیشترین صدمه را وارد آورده زیرا لاروها در این موقع قابل رؤیت اند .

از زمان تخم گذاری شب پره ها بر روی پسته تا زمانی که نسل جدید پروانه ها از آنها بوجود می آیند حدود 40 روز طول می کشد و چون هر شب پره می تواند تا 350 تخم بگذارد بنابراین این آفت قادر است در شرایط مساعد به سرعت حجم زیادی از توده پسته را آلوده کند .

اقدامات ضروری برای پیشگیری و مبارزه با شب پره هندی

1-   رعایت مسائل بهداشتی انبار همانند ضد عفونی انبار قبل از استفاده .

2- جلوگیری از بالا رفتن حرارت و رطوبت در انبار با استفاده از برقراری جریان مداوم هوا بوسیله پنجره های دارای توری .

3-   بازدید مرتب و دقیق از نقاط مختلف و عمق های متفاوت توده پسته انباشته شده در انبار و یا درون کیسه ها .

4- در صورت مشاهده هر یک از مراحل رشدی شب پره ( تخم ، لارو ، شفیره و حشره کامل ) بر روی پسته باید شروع به اقدامات مبارزه ای کنید .

مبارزه شیمیایی علیه شب پره هندی

بسته به امکانات و حجم محصول انبار شده می توان از یکی از روشهای زیر استفاده کرد :

1- قرص گذاری ، به این منظور یا باید تمام منافذ انبار را کاملا بسته و یا آنکه روی محصول نایلون کشیده و به ازای هر متر مکعب پسته از 1.5 قرص 3 گرمی فستوکسین استفاده کرد . 

2- گازدهی ، برای این منظور بهتر است از اتاق مخصوص گازدهی استفاده کرده و یا کلیه فضاهای خروجی انبار را مسدود نموده و یا با نایلون توده پسته را پوشانیده . عمل گازدهی توسط کارشناسان ماهر و با وسائل گازدهی با استفاده از گاز متیل بروماید انجام می پذیرد .

  توجه :

·  متیل بروماید گاز فوق العاده سمی است و رعایت مسائل ایمنی و دور بودن از محل گازدهی ضروری است .

·  چون پسته دارای مقدار زیادی چربی است به آسانی بوی متیل بروماید را جذب و بوی نا مطبوعی پیدا می کند ، بنابراین پس از گازدهی باید تهویه کامل انجام گیرد .

·  گاز دهی پسته در زیر نایلون باعث از بین رفت حشرات مخفی شده در درز و شکافهای دیوارها و سقف انبار نشده و بنابراین امکان بازگشت دوباره آفت بر روی پسته ها وجود خواهد داشت . 

مبارزه با موش خانگی و صحرایی

در انبار خالی

    سموم گازی شامل اسید سیانیدریک مایع با دز 2 تا 4 گرم بر سانتیمتر مرکب به مدت 6 ساعت متیل بروماید با دز 2 تا 4 گرم بر متر مکعب به مدت 5 ساعت و یا کلرو پیکرین با دز 8 سانتیمتر به مدت 8 تا 12 ساعت را می توان در انبارهای خالی بکار برد .

 

در انبار پر

در انبارهای خواربار و مواد خوراکی برای مبارزه با موشهای انباری و خانگی می توان از متیل بروماید به روش زیر استفاده کرد :

متیل بروماید ، 4 گرم بر متر مکعب به مدت 4 ساعت در گرمای یک درجه سانتیگراد و یا بیشتر . راه آسانتر مبارزه با موشها استفاده از تله های مخصوص است .

فصل سوم

بیماری های مهم درختان پسته

بیماری پوسیدگی طوقه و ریشه پسته ( گموز )

    عامل این بیماری باعث خشکی درختان در باغهای پسته که ظاهرا بدون هیچ دلیلی و در حالیکه برگهایشان سبز خشک شده اند در مدت نسبتا کوتاهی رخ می دهد ، می شود چنین اتفاقی می تواند برای درختان مجاور این درختان و یا در ردیفهای دیگر همان باغ رخ دهد . در مناطق پسته کاری به این بیماری نام گموز یا انگومک پسته اطلاق می شود . عامل این بیماری قارچ میکروسکوپی است که در محل تماس بیشتر آب یا رطوبت با تنه درخت در زیر پوست آن ساکن شده و شروع به اضمحلال بافتهای تنه می کند .

مبارزه با بیماری پوسیدگی طوقه و ریشه پسته

بهترین روش مبارزه با این بیماری در واقع انجام اقدامات پیش گیرانه می باشد ، بدین منظور باید از تماس مستقیم آب با طوقه درخت جلوگیری کرد . از این رو می توان خاک اطراف طوقه و تنه درختان را کنار زد ، این امر موجب می شود که طوقه درخت به راحتی در تماس مستقیم با هوا قرار گرفته و همواره خشک باشد و مورد حمله عامل بیماری قرار نگیرد .

عامل این بیماری چهار گونه قارچ شامل Phytophthora citrophthora  ، P.cryotogea ، P.drechsleri و P.megasperma  میباشد که قادر است هر ساله تعداد زیادی از درختان پسته بارور و غیر بارور را ازبین ببرد .

بیماری خشکیدگی شاخه های پسته¹

    خشکیدگی سر شاخه و شاخه های پسته ، کم و بیش در اغلب باغهای پسته استان کرمان و سایر مناطق وجود دارد . علاوه بر خشکیدگی سر شاخه ها که به علت وجود جمعیت بالای نماتدهای مولد غده ریشه در خاک و یا بر اثر آفاتی از جمله شپشکها ایجاد می شود ، در بعضی درختان قسمتهایی از شاخه بخصوص در محل سر شاخه به رنگ تیره در آمده و کمی فرو رفته و نشست پیدا می کند که به علت اختلاف رنگ از قسمتهای سالم شاخه به راحتی قابل تشخیص است . پیشرفت عارضه گاهی همراه با ایجاد صمغ بر روی شاخه می باشد . پوست و چوب شاخه ها به رنگ تیره در می آید و شاخه های مبتلا به تدریج می خشکد .

 

 

Shoot blight                                                                                                                

    آلودگی درختان پسته به این عارضه در نواحی مختلف رفسنجان بین صفر تا 85 در صد تعیین شده است . از برخی شاخه های مبتلا قارچهای مختلفی جدا شده است که Paecilomyces variotii و Cytospora sp. به ترتیب بیشترین فراوانی را داشته اند .

بیماری لکه برگی پسته

    یکی از بیماریهای جهانی پسته ، لکه برگی آن است که در اثر حمله چند گونه قارچ میکروسکوپی که اسامی آنها در زیر آمده است ، ایجاد می شود :

Phatogens : Alternaria alternate , Stemphylliuem spp. And Other Alternaria spp.

 علائم بیماری

    علائم این بیماری بصورت ضخم ( سوختگی ) های گرد یا زاویه دار در روی برگهای درختان پسته نر و ماده دیده می شود . زمانیکه میوه های پسته می رسند ضخم هایی روی پوست آنها ظاهر می شود .

 مبارزه با بیماری لکه برگی پسته

    این بیماری در حال حاضر زیاد شایع نبوده و شدید نمی باشد هرس شاخه های مجاور زمین ، از بین بردن علفهای هرز و آبیاری به موقع و مناسب از جمله اقدامات مفید می باشد همچنین در صورت شدت یافتن بیماری می توان با سم کاپتان به میزان 3 در هزار در زمان شروع ظهور علائم فوق به مبارزه شیمیایی اقدام نمود .

بیماری ماسوی پسته

    بیماری ماسوی پسته اولین بار در سال 1343 از باغات استان کرمان گزارش شد .  در اثر این بیماری ماده ای چسبناک و بیرنگ متمایل به سفید در بیت پوست استخوانی میوه و لپه های مغز دیده می شود . این ماده در مرحله ای که میئه از نظر رشد کامل شده است ، سفید و نسبتا سخت می باشد به همین دلیل این بیماری را ماسو می نامند .

عامل بیماری و نحوه انتقال

     طبق بررسی های به عمل آمده قارچ   Nematospora coryli Peglion عامل بیماری می باشد که توسط خرطوم سن ها به دانه های پسته منتقل می شود .

کپکهای سمی میوه پسته

    کپکها ارگانیزمهایی از سلسله قارچها هستند ، همگی آنها ساپروفیتند بر روی مواد آلی مرده می زیند و به ندرت پارازیت بوده بر روی ارگانیسمهای زنده وجود دارند . کپکها قادرند بر روی بسیاری از موادی که برای انسان مهم هستند ، رشد کنند . رشد کپکها به شدت تحت تأثیر عوامل محیطی شامل رطوبت و دما میباشد و در شرایط مناسب  گروه خاصی از این ارگانیزمها سموم قارچی شیمیایی به نام افلاتوکسین تولید می کنند . نام افلاتوکسین از حرف اول جنس آسپرژیلوسو سه حرف اول بیانگر گونه فلاوسبعلاوه پسوند توکسین( به معنی سم ) ساخته شده است . تحقیقات نشان داده است که چهار نوع شایع از ماده افلاتوکسین که از نظر رنگ نور فلورسانس که در برابر نور ماوراء بنفش ایجاد می کنند متفاوتند وجود دارد عبارتند از :

B₁ ، B₂ ، G₁ و G₂ . 

اقدامات لازم برای کاهش آلودگی افلاتوکسین

1-   جلوگیری از تماس شاخه ها و خوشه های درختان با سطح خاک بوسیله قیم یا بستن نخ .

2-   مبارزه به موقع با آفات بخصوص آنهایی که بر روی میوه خسارت می زنند مانند آفت پروانه پوست خوار میوه .

3-   پوست گیری میوه ها در کوتاه ترین زمان ممکن حتی المقدور در همان روز برداشت .

4-   جلوگیری از لگد کوبی پسته برداشت شده هنگام نقل و انتقال آن از محل باغ به محل ضبط آن

5-   خودداری از انبار کردن پسته قبل از آنکه کاملأ خشک شده و رطوبت آن خارج شده باشد .

6-   خشک نگه داشتن هوای انبار از طریق تهویه دائم و مناسب و نیز رعایت بهداشت در انبار .

نماتد مولد غده در ریشه پسته

نماتدها کرم های گرد ، با بدن بدون حلقه و میکروسکوپی هستند که در زیستگاه های مختلف زندگی می کنند . نماتدهای انگل درختان پسته روی ریشه های گیاه تغذیه کرده و با نیش زدن ریشه و مکیدن محتویات سلولها بوسیله قطعات دهانی نیزه مانند خود که به آن استیله ( سوزن ) می گویند ، باعث ضعف درخت می شوند . نماتدها معمولا در خاک و اندام های زیر زمینی درخت می زیند .

علائم خسارت نماتد مولد غده ریشه

    نشانه های موجود در روی اندام های هوایی برای تشخیص مشکل نماتد کافی نبوده و برای تشخیص دقیق آن باید نمونه های ریشه و خاک را در آزمایشگاه مورد بررسی قرار داد . اما از نظر ظاهری علائمی شبیه به عوارض ناشی از کمبود مواد غذایی ایجاد می نماید اما بر روی ریشه باعث تشکیل غده می گردد . ریشه هایی که به شدت آلوده هستند کوتاه تر از ریشه های سالم می باشند و ریشه های مبتلا قادر به جذب  آب و مواد غذایی نیستند . از این رو رشد و نمو درختان تقلیل می یابد و در نتیجه از میزان بار دهی و مقدار محصول کاسته می شود . این تقلیل رشد و نمو و کاهش محصول با تراکم جمعیت نماتد در خاک و همچنین سن درختان و نیز جنس خاک ارتباط مستقیم دارد .

کنترل نماتد مولد غده ریشه

    اقدامات مفید در مقابله با این نماتد شامل ، اصلاح بافت خاک ، دادن کودهای پتاسه به خاک و استفاده از پایه های مقاوم می باشد که تا کنون از بین پایه های مطالعه شده پایه سرخس مقاومترین آنها نسبت به نماتد مولد غده ریشه پسته تشخیص داده شده است