soil solarization  
بیماریهای خاکزی و آفات خسارات بسیار زیادی را در زمینهای کشاورزی و محصولات کشاورزی در دنیا بوجود می آورند.در مورد گیاهان جالیزی و میوه ها و … برخی از بیماریهای خاکزی علفهای هرز و نماتد بطور نسبی با آفتکش ها، قارچکش ها و علف کشها در خاک کنترل شده اند مانند متیل بروماید کلر، کلرین و... .

اما استفاده از ضدعفونی کننده های خاک برای کنترل آفات همیشه آثار زیانباری برروی جانوران و انسان داشته است و باعث شده که علاوه بر هزینه بالا و پیچیده بورن روشهای آفت زدایی اثرات سمی مهم برروی گیاهان و خاک بجا بگذارد.

Soil solarizationیک روش غیر شیمیایی است که بسیاری از آفات و پاتوژنهای خاکزاد را کنترل می کند. از این تکنیک ساده انرژی حرارتی خورشید جذب میشود و تغییرات فیزیکی و شیمیایی و بیولوژیک در خاک بوجود می آید. صفحات پلاستیکی شفاف از جنس پلی اتیلن برروی سطح خاک مرطوب در ماههای گرم تابستان گذاشته می شود و درجه حرارت خاک را به سطحی می رساند که برای بسیاری از پاتوژنهای خاکزاد گیاهی و بذر علفهای هرز و نماتدها و جوانه های گیاهان انگل و کنه های ساکن در خاک کشنده است.

این روش برای گیاهان جالیزی و یکساله بهترین نتایج بهتری را داشته است. هرچه کرت بزرگتر باشد کنترل مؤثرتر است.

Soil solarizationشامل 5 مرحله می باشد که می بایست همه را بدقت و بترتیب انجام دهیم.که شامل مراحل زیر است:

1-آماده سازی خاک

اولین گام در انجام فرایند soil solarizationشخم زدن بستر زمین و آماده سازی آن برای کشت می باشد تا بعد از عملیات soil solarization از تغییر دادن و بهم زدن خاک جلوگیری شود.

2- آبیاری خاک

خاک باید بخوبی آبیاری شود و چون باعث می شود که ارگانیسمها به حرارت حساس تر شوند و به علاوه رطوبت باعث میشود که گرما سریع تر و در عمق بیشتری در خاک نفوذ کند.

3- کندن شیار ( گودال )

می بایست یک گودال به عمق 8-6 اینچ دور تا دور محیط کرت خود حفر کنیم که برای قرار دادن لبه های پلاستیک درون آن مورد استفاده قرار میگیرد.

4- پوشاندن

سطح خاک را با پلاستیکی که توسط اشعه uv تشعشع دید دارد ، می پوشانیم. این پلاستیک ها می بایست شفاف باشند ( نه سیاه و نه رنگی ) و دارای ضخامت 4-1 متر می باشند. پلاستیک بمدت 8-4 هفته در گرمترین ماههای تابستان در محل مورد نظر می بایست قرار گیرد.

میزان موفقیت soil solarization بستگی به میزان درجه حرارت خاک و میزان تشعشع دارد.

5-بر داشتن پلاستیک وکشت

پس از اینکه کرت ما بمدت 8-4 هفته در معرض تشعشع خورشید قرار گرفت می توان سطح پلاستیکی را برداشت . برداشتن پلاستیک باید با دقت خاص و بدون آسیب زدن به خاک همراه باشد . هیچگاه خاک را دوباره شخم نزنیم زیرا باعث می شود بذرهای گیاهان هرز و ارگانیسمهای بیماریزا که در اعماق زمین بوده اند و تحت تا ثیر حرارت قرار نگرفته اند دوباره کرت را آ لوده کنند . به همین دلیل است که آماده سازی خاک و اضافه کردن کودهای شیمیایی و یا قرار دادن تجهیزات سیستم های آبیاری باید قبل از پو شاندن سطح زمین بوسیلة پلاستیک صورت گرفته باشد رها سازی پلاستیک در محیط باعث الوده سازی محیط زیست میشود .

فاکتورهای مؤ ثر در میزان موفقیت :

مشخصات خاک مانند رنگ خاک ، ساختار و عمق تا ثیر زیادی بر روی soilsolarizationدارند. خاک تیره گرمای بیشتری را نسبت به خاک روشن جذب می کند . خاکهای دارای خلل و فرج باعث می شود حرارت بخوبی از خاک عبور داده شود و حرارت به اعماق نفوذ کند .

فواید انجام soil solarization برای کنترل بیماریها:
انجام دادن soil solarization در ماههای ژوئن یا ژولای درجه حرارت خاک را تا 140 درجه فارنهایت در دو اینچی و 102 فارنهایت در 18 اینچی بالا می برد . در نتیجه بسیاری پاتوژنهای بیماری زا حتی در عمق 18 اینچی از بین میروند .

افزایش رشد گیاه:

در مناطق   کنترل شده ،گیاهان معمولاً سریعتر رشد می کنند و برگهای بیشتری، با کیفیت تری از نظر ظاهر بوجود می آورند.

این پدیده را میتوان به از بین رفتن پاتوژنها و علفهای هرز نسبت داد اما تا اندازه زیادی غیر قابل توجیه مانده است.برای مثال زمانیکه از هر نوع آفتی عاری است، اگر پدیده Soilsolarization انجام شود باز هم رشد قابل ملاحظه ای در گیاه مشاهده میشود.
یک توجیه نسبی برای این پدیده را می توان به ترکیب چند مکانیسم ارائه داد:

1- به دلیل اینکه زمانی که پاتوژنهای اصلی کنترل می شوند. پاتوژنهای غیراصلی و کوچک هم کنترل می شوند.

2- در خاکی که کنترل  شده ،برخی از مواد مغذی قابل حل در آب مانند نیتروژن ، کلسیم (ca++ ) ، NH4,NO3) ),منیزیم( mg++ )‌افزایش می یابد و بمقدار بیشتری در دسترس گیاه قرار میگیرد.

3- برخی از میکروارگانیسم های سودمند مانند قارچهای mycorrhizal و Trichoderma sp. و اکتینومیست ها و برخی از باکتری های مفید طی فرایند soil  زنده می مانند و سریع وارد خاک می شوند که این علاوه بر از بین بردن پاتوژنها باعث افزایش تحریک رشد گیاه می شود.